معرفی آثار نظامی

معرفی آثار نظامی گنجوی به صورت متنی در کتابخانه و فضای مجازی پیام رسان بله به مناسبت روز بزرگداشت این شاعر و حکیم نامدار ایرانی

آثار نظامی:

نظامی گنجوی در طول عمر خود، توانست آثار قابل توجهی از خود به یادگار بگذارد. سبک شعرها و داستان‌سرایی نظامی به‌قدری جذاب بوده که هنوز هم با گذشت سال‌های زیاد، شاهد الگوبرداری شاعران زیادی از سبک او هستیم. آثار نظامی شامل مخزن الاسرار، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر، اسکندرنامه و دیوان قصاید و غزلیات بوده که هرکدام، دریایی از احساس و تخیلات ستودنی نظامی را شامل می‌شوند. بد نیست به هرکدام از آن‌ها، اشاره‌ای کوتاه داشته باشیم.مخزن الاسرار: از آن جایی که نظامی گنجوی در شعرهای خود، مسائل شخصی مختلفی را ذکر می‌کرد، به‌راحتی می‌توان گفت مخزن الاسرار، نخستین مثنوی او بوده است. نظامی همواره در شعرها به تاریخ‌های بسیار دقیقی از سن فرزند یا سایر موارد اشاره می‌کرد و به همین علت، مشخص شده است خلق این مثنوی در میان سال‌های ۵۶۱ تا ۵۶۹ قمری رخ داده است.مخزن الاسرار طیف وسیعی از موضوعات مهم زندگی همانند خودشناسی، خداشناسی و ویژگی‌های اخلاقی نیکو را شامل می‌شود. این مثنوی توسط نظامی به ملک فخرالدین بهرام‌شاه بن داوود که والی آذربایجان بود، هدیه شد.خسرو و شیرین:یکی از آثار عاشقانه و فوق‌العاده جذاب نظامی گنجوی، قطعا خسرو و شیرین است که هر مخاطبی را به خود جلب می‌کند. در حقیقت این اثر پیرامون حکایت عشق و علاقه خسرو پرویز شاه (پادشاه بزرگ ساسانی) و شیرین (شاهزاده ارمنی) است که به‌خوبی روایت شده است.این داستان توسط فردوسی حکیم هم در شاهنامه ذکر شده و از آن با عنوان شیرین و فرهاد، یاد می‌کنند. از آن جایی که مادر نظامی، کرد بود و شیرین و فرهاد هم یکی از داستان‌های زیبا و دلنشین منطقه کرمانشاه به حساب می‌آید، می‌توان این‌طور برداشت کرد که نظامی از این داستان باخبر بوده و مجددا آن را به‌صورت شعر، بازگو کرده است. در تاریخ آمده که نظامی، این اثر خود را بنا به درخواست سلطان ارسلان (یکی از پادشاهان سلجوقی) سروده است. شاید کمی دور از انتظار باشد که بگوییم نظامی برای سرودن ۶,۱۵۰ بیت این منظومه عاشقانه، بیشتر از شانزده سال زمان صرف کرده است.لیلی و مجنون:لیلی و مجنون را باید به‌عنوان سومین مثنوی نظامی معرفی کنیم که ماجرای عشق دو عاشق نابالغ را روایت می‌کند. با اینکه مثنوی لیلی و مجنون، باز هم به خواست یکی دیگر از پادشاهان زمان نظامی، یعنی شروان به نظم کشیده شد؛ اما توانست در مدت زمان ۴ ماه، این اثر را با ۴,۷۰۰ بیت به اتمام برساند؛ این کار را باید به‌عنوان یکی از شاهکارهای نظامی معرفی کنیم.اطلاعات موجود و نظرهای کارشناسان مختلف نشان می‌دهد که نظامی در این مثنوی، داستان عاشقی یک شخصیت عرب را بیان می‌کند و در آن سعی کرده است تفاوت‌های فرهنگی اعراب و ایرانیان را هم نشان دهد. بد نیست بدانید که مثنوی لیلی و مجنون به زبان‌های مهم غربی هم ترجمه شده که این مسئله به‌خوبی ارزش بالای اثر او را نشان می‌دهد.هفت پیکر:هفت پیکر به‌عنوان چهارمین منظومه نظامی، شهرت زیادی دارد و با نام‌های بهرام‌نامه و هفت گنبد هم شناخته می‌شود. از نظر اعتبار و ارزش، می‌توان هفت پیکر را در کنار خسرو و شیرین قرار داد.اگر بخواهیم یکی از آثار نظامی را نام ببریم که در آن بخش‌های مختلف تاریخی، احساسی و سایر موارد زمان نظامی را شامل می‌شود، قطعا هفت پیکر را نام خواهیم برد. این منظومه از سه بخش تشکیل شده که می‌توان‌بخش نخست آن را مربوط به رویدادهای زمان بهرام پنجم ساسانی عنوان کرد. منظومه هفت پیکر، ترکیبی از جنبه‌های حماسی و غنایی بوده که البته با تخیل رمانتیک نظامی، همراه شده است. بدون تردید، این اثر را باید یکی دیگر از آثار ماندگار در میان آثارهای نظامی به حساب آورد.اسکندرنامه:یکی دیگر از آثار مشهور نظامی، اسکندرنامه است. البته اسکندرنامه از دو بخش اقبال‌نامه و شرف‌نامه تشکیل شده است. نظامی برای اسکندرنامه از منابع گوناگونی که پیرامون اسکندر وجود داشت، استفاده کرد و با ترکیب داستان‌های مختلف، توانست اثری بسیار جذاب را با ۱۰,۵۰۰ بیت، ایجاد کند.دیوان قصاید و غزلیات نظامی:این دیوان در سه بخش احوال، آثار و دیوان نظامی، آن هم با تلاش سعید نفیسی جمع‌آوری شده است. البته بخش دیوان به‌تنهایی شامل چهار بخش دیگر همانند قصاید، غزلیات، قطعات و ابیات پراکنده می‌شود.